AMP İçin Kapsamlı Google Analytics Kurulum Rehberi

AMP (Hızlandırılmış Mobil Sayfalar), belirli yönergelere göre kodlanmış ve kullanıcılara daha hızlı bir gezinme deneyimi sağlayan yapı anlamına gelir. Google tarafından desteklenen bu yapıda eğer kullanıcı Google’da bir sorgu yaparsa ve Google bu sorgunun karşılığında AMP ile kodlanmış bir sayfa bulursa, Google kullanıcıya, bu sayfayı ön belleğe aldığı kendi sayfasını sunar ve bu sayede daha hızlı bir gezinme deneyimi yaşatır. Muhtemelen birçoğunuz haber sitelerinde ve diğer yayıncılarda bu deneyimi yaşamışsınızdır.

Özellikle yayıncılar için bu deneyimi yaşatabiliyor olmak vazgeçilmez bir durum. Çünkü yayıncıların en çok trafik aldığı alan olan Google News alanında yer almak için bu yapıda sayfalar sunmak neredeyse mecburi. Bu mecburiyetin yanında bir de ölçümleme alanında almamız gereken aksiyonlar var.

Aşağıdaki Soruların Cevaplarını Net Bir Şekilde Bilebiliyor Muyuz?

• AMP destekli sayfaları Google Analytics ile nasıl ölçebiliyoruz?
• AMP destekli sayfalar için sadece sayfa gösterimi metriğini mi ölçebiliyoruz? Özel boyutlar, etkinlikler ve diğer aksiyonları nasıl çalıştırabiliyoruz?
• AMP destekli sayfaların ölçümlerinde hata yapıyor olabilir miyiz?
• AMP geçişi sonrası direct trafiğimizde bir artış meydana geldi, bu neden olabilir?
• AMP sayfaları olan ve hatalı Google Analytics kurulumuna sahip büyük siteler hangileri?
• AMP sayfaları olan ve başarılı Google Analytics kurulumuna sahip büyük siteler hangileri?

Aşağıdaki tespitleri ve yönergeleri okumadan önce, öncelikle Google Analytics ile ilgili bilmemiz gereken bazı kavramlardan yeniden bahsetmek iyi olacaktır.

• Google Analytics cookie (çerez) bazlı çalışır. Yani eğer bir siteye aynı internet tarayıcısı aracılığıyla giriş yaparsanız, çerezleriniz silinmediği sürece Google Analytics sizi aynı kullanıcı olarak görecektir. Bu kullanıcı elbette farklı oturumlar oluşturabilir.
• Google Analytics her bir kullanıcı için bir client ID atar. Bunu da cid parametresi ile kendi tarafında saklar.

Şimdi gelelim nasıl bir yapı kurmamız gerektiğine. AMP sayfaların yer aldığı siteler için aslında teknik ve mantık olarak 2 kavram var. Bu 2 kavram temelde aynı. Bu yapıyı kurarken olması gereken mantığı aşağıda iletiyorum.

Eğer AMP sayfalarınız varsa, bir içeriği 3 farklı yapıda kullanıcılarınıza sunabilirsiniz.

1. AMP olarak kodlanmış sayfalarınızda (Buradaki domain size aittir)
2. AMP olarak kodlanmamış standart sayfalarınızda (Buradaki domain size aittir)
3. Google’ın ön bellek mekanizması olan AMP Görüntüleyici’de (Buradaki domain google.com veya türevleridir)

Google Analytics’in tarayıcı temelli çalışan cookie bazlı bir yapı olduğundan bahsetmiştik. Eğer AMP destekli sayfaları olan bir sitemiz varsa ve doğru bir ölçümleme yapmak istiyorsak, aynı tarayıcı üzerinden gelen tüm içerik görüntüleme isteklerini tek bir kullanıcı olarak göstermemiz gerekir. Yani yukarıda bahsettiğim 3 senaryonun 3’ünde de bir kullanıcı aynı tarayıcı üzerinden içerik görüntülemesi yapıyorsa bunu Google Analytics’te tek kullanıcı olarak görmeliyiz.

Kurulumu Nasıl Yaparım?

Teknik ve mantık olarak 2 kavram olduğundan bahsetmiştim. Biz yukarıdaki mantıktan yola çıkarak AMP destekli sayfalar için Google Analytics kurulumu yaparken aşağıdaki teknik adımları uygulamalıyız.

Öncelikle karar vermemiz gereken konu AMP destekli sayfalarımızı Google Tag Manager üzerinden mi yoksa hard-coded olarak mı ölçmek istediğimiz olacak. Ben içerik gruplama özelliğini çok aktif kullanan birisi ve Google Tag Manager’ın AMP container’ının özelliklerini çok zayıf bulan birisi olarak kesinlikle hard-coded ilerlemekten yanayım. Her iki ölçüm yöntemini de daha önce kullanan birisi olarak bunu gönül rahatlığıyla tavsiye ediyorum.

Bu konuda Google Analytics kurulumu ile ilgili yazı yazan her sitede şu birkaç maddeyi standart olarak görebilirsiniz. Yazının bütünlüğü için bu maddeleri vermek zorundayım.

İlk adım olarak AMP destekli sayfalara aşağıdaki script’i eklememiz gerekiyor.

<script async custom-element="amp-analytics" src="https://cdn.ampproject.org/v0/amp-analytics-0.1.js"></script>

Bununla birlikte hard-coded yapıda aşağıdaki kod bloğunu da çalıştırmalısınız ve bu sayede ölçümün ilk aşamasını tamamlayabilirsiniz.

<amp-analytics type="googleanalytics">
<script type="application/json">
{
  "vars": {
    "account": "UA-YYYY-Y"
  },
  "triggers": {
    "default pageview": {
      "on": "visible",
      "request": "pageview",
      "vars": {
        "title": "Name of the Article"
      }
    },
    "click on #header trigger": {
      "on": "click",
      "selector": "#header",
      "request": "event",
      "vars": {
        "eventCategory": "examples",
        "eventAction": "clicked-header"
      }
    }
  }
}
</script>
</amp-analytics>

Yukarıda gördüğünüz yapı hem sayfa görüntülemeyi hem de sizin belirleyeceğiniz alana göre click eventlerini çalıştıracak bir yapıya aittir. Bunlar herkes tarafından yazılan, bilinen uygulamalardır. Peki bu uygulamalar yeterli mi? ELBETTE HAYIR!

İlk olarak bilmemiz gereken şey AMP destekli sayfalarımızdan daha çok veri alabileceğimiz. Özel boyutlar ve içerik gruplamalarıyla alakalı metrikleri aşağıdaki şekilde alabiliyoruz.

<amp-analytics type="googleanalytics">
    <script type="application/json">
        {
            "vars": {
                "account": "UA-111111-1"
            },
            "extraUrlParams": {
                "cd11": "dunya",
                "cg1": "dunya",
                "cg2": "Haber Detay - dunya",
                "cd4": "Haber Detay - dunya",
                "cd2": "Dünya",
                "cd9": "2792284",
                "cd7": " ",
                "cg3": "Son dakika... Macron'dan flaş Sarı Yelekliler kararı",
                "cd5": "Son dakika... Macron'dan flaş Sarı Yelekliler kararı",
                "cg4": "",
                "cd8": "",
                "cd20": "09/12/2018",
                "cd6": "True"
            },
            "triggers": {
                "trackPageviewWithCustomData": {
                    "on": "visible",
                    "request": "pageview"
                }
            }
        }
    </script>
</amp-analytics>

Geçtiğimiz yıl milliyet.com.tr’nin AMP sayfalarında yaptığım kurulumdan bir örneği verdiğim yukarıdaki yapıda özel boyutlar ve içerik gruplarına ait değerleri cd ve cg parametreleri ile çektim. Gelinen noktada artık verimizi çekmiş olduk ve AMP destekli sayfalarımızı ölçüyoruz.

Yapılan Bu Kurulum Doğru Mu?

HAYIR!

Eğer ölçümleme için yaptığımız çalışmaları yukarıdaki gibi bırakırsak aşağıdaki hataların oluşmasına sebep olacağız.

Daha yüksek

• Kullanıcı sayısı
• Oturum sayısı
• Hemen Çıkma Oranı

Daha düşük

• Sayfa / Oturum
• Oturum Süresi

Yukarıdaki durumu bir örnekle anlatayım.

• Bir kullanıcı mobil cihaz kullanarak Google’da bir arama yaptı ve karşısına AMP destekli bir sayfa çıktı.
• Bu sayfaya girdiğinde google.com domainine ait olan AMP Görüntüleyici’de içeriği okudu.
• Sonrasında bu içerikte gördüğü başka bir içeriğe tıkladı ve yine AMP destekli fakat sitenin kendi domainine ait bir sayfaya (m.milliyet.com.tr/amp/ altındaki sayfalardan birine) gitti.
• Sonrasında yine sitenin kendi domainine ait bir sayfaya daha geçiş yaptı.
• Her 3 sayfada da 1’er dakika kaldığını düşünelim. Ortaya çıkan sonuç Google Analytics’te aşağıdaki gibi olacaktır.
  • 2 farklı oturum
  • Oturum başına 1,5 sayfa görüntüleme
  • Oturum başına 0,5 dakika (İlk oturumda bir değerlendirme olmaz çünkü ekstra bir görüntüleme ya da hit yoktur. İkinci oturumda da Google Analytics sadece tek bir yerde haber alabildiği için toplam oturum süresini 1 dakika olarak hesaplar)
  • İlk oturumda %100 Hemen Çıkma Oranı
• Kısaca eğer biz ölçümleme çalışmamızı yukarıdaki gibi bırakırsak kullanıcının yukarıdaki hareketleri 2 farklı oturum, 2 farklı kullanıcı ve 2 farklı çerez anlamına gelir.

Bunun Önüne Geçmenin ve AMP Destekli Sayfalardaki Doğru Ölçümü Yapmanın Yolu Nedir?

Yukarıda “aynı tarayıcı üzerinden gelen içerik görüntüleme isteklerini tek bir kullanıcı olarak göstermemiz gerekir” demiştim. Google Analytics bize bu konu için aslında bir fırsat sunuyor. Bu fırsatın adı da “Google AMP İstemci Kimliği API’si“.

Google’ın bu özellik için yaptığı tanım: Bir kullanıcının AMP ve AMP dışı içerikte karşılaştığı deneyimi benzersiz (tekil) bir şekilde tanımlamanıza ve analiz etmenize olanak tanıyan bir hizmettir.

Bu özellik nasıl hayata geçirilir?

1. AMP sayfalarınızda etkinleştirme

AMP destekli sayfalarınızda aşağıdaki meta tag’i çalıştırmalısınız.

<meta name="amp-google-client-id-api" content="googleanalytics">

2. AMP olmayan sayfalarınızda etkinleştirme

Esas konu burada başlıyor.

2.1. Eğer analytics.js kullanıyorsanız aşağıdaki gibi bir satır eklemeniz gerekmektedir.

ga('create', 'UA-XXXXX-Y', 'auto', {'useAmpClientId': true});

2.2. Eğer gtag.js kullanıyorsanız aşağıdaki gibi bir satır eklemeniz gerekmektedir.

gtag('config', 'UA-XXXXX-Y', {'use_amp_client_id': true});

2.3. Eğer Google Tag Manager kullanıyorsanız AMP olmayan sayfalarınızda Google Analytics Ayarları’nı içeren değişken yapınızda aşağıdaki değişkeni true olarak çalıştırmalısınız.

Google Tag Manager

3. ampproject.org ‘u hariç tutma

Burada da yapmanız gereken Google Analytics’teki “Yönlendirme Hariç Tutma” listesine ampproject.org sitesini ekliyor olmanız.

Kurulumu Nasıl Doğrularım?

Tüm bu yönergeleri uyguladık. Peki biz bu yaptıklarımızı nasıl doğrulayabiliriz? Yukarıda bahsettiğim gibi, biz bu deneyimleri yaşayan bir kullanıcıyı tek bir kullanıcı olarak ölçmeliyiz. Dolayısıyla aynı client ID (cid) üzerinden tüm aksiyonlar devam edebilmeli. Bunun için yapılabilecek testi aşağıda iletiyorum.

1. Google Chrome’da bir gizli sekme açıyoruz ve mobil emülatörü aktif hale getiriyoruz.
2. Google’da sitemizden AMP destekli sayfa sunacak bir arama yapıyoruz.
3. Çıkan içeriklerden birine tıkladığımızda içeriğimizi AMP Görüntüleyici’de (google.com domainin altında) görüyoruz.
4. Network sekmesine gelip, “collect” yazarak bir filtre uyguluyoruz ve yapılan Google Analytics isteğini buluyoruz.
5. Network’teki Headers sekmesinde Query String Parameters alanına gelirseniz cid parametresini göreceksiniz. Bu parametre eğer amp- ile başlıyorsa kurulumumuz doğru demektir.

Google Analytics Client ID Doğrulaması

Yukarıdaki test aslında ilk etapta kurulumuzun doğru olduğunu bize gösteriyor. Dikkat etmenizi istediğim 2 nokta var. Birincisi cid amp- ile başlıyor, bu ID’yi lütfen not edin. İkincisi ise içerik google.com.tr domaini altında sunuluyor.

Şimdi bir de bu içerikten sitedeki başka bir içeriğe ya da başka bir AMP sayfaya gidersek ne olacak onu görelim. milliyet.com.tr’de ana sayfa da AMP olarak çalışabiliyor. Geçişi buraya yaptık.

Google Analytics Client ID Doğrulaması

Dikkat edersek her iki domainde de cid ‘ler aynı. Bu aynı kullanıcının işleme devam ettiğini gösteriyor.

Şimdi bir de sitedeki AMP olmayan herhangi bir sayfaya geçiş yapalım. milliyet.com.tr’nin AMP olmayan ana sayfasına geçiş yaptık.

Google Analytics Client ID Doğrulaması

Dikkat ederseniz bu alandaki cid yine aynı. Yani aynı tarayıcıda, 3 farklı alanda içerik gösterimi yaptık ve 3 durumda da teknik olarak aynı cid ‘i görebildik.

Google Analytics’te Bu Durum Nasıl Tespit Edilir?

Bu durumu bir de Google Analytics’teki gerçek zamanlı test ile kontrol edelim. Yani bir kullanıcının yaptığı istekleri karşılaştıralım.

Başarılı Olan Entegrasyonlar

İlk olarak Google’da çok fazla aranma ihtimali olmayan ve neredekal.com için sonuç içerecek bir sorgu girdim ve neredekal.com’daki Van Merkez Otelleri sayfasını google.com domaini altında görüntüledim. Bu görüntüleme neticesinde elde ettiğim Google Analytics gerçek zamanlı ekran görüntüsü aşağıdaki gibi oldu.

Google Analytics Gerçek Zamanlı Görüntüleyici

Daha sonra bu sayfayı m.neredekal.com domaini altında görüntüledim çünkü bu sitede AMP sayfalar www altında, normal mobil site ise m.neredekal.com altında yayın yapıyor. Görüntülediğim anda oluşan ekran görüntüsü de şöyle oldu.

Google Analytics Gerçek Zamanlı Görüntüleyici

Burada görmüş olduğunuz gibi farklı domainler olsa da aynı tarayıcıda aynı kullanıcı ile devam edebildim.

Başarısız Olan Entegrasyonlar

Şu anda aşağıda testini yaptığım sitede bundan birkaç hafta önce en az trafik almış bir sayfa buldum (başka bir kullanıcı ile aynı anda denk gelmemek için) ve o sayfayı verecek arama sorgusunu Google’da yazdım. Daha sonra Google Analytics’teki gerçek zamanlı takip ekranından ilgili içeriğin path’ini filtreleme için kullandım. Aşağıdaki gibi bir görüntüm oldu, tek kullanıcı bendim. Bu sayfa google.com domaini altında çalışan bir hızlandırılmış mobil sayfaydı.

Google Analytics Başarısız Örnekler

Daha sonra aynı içeriği bir de normal domain altında görüntüledim. İçeriğin path’i yine aynı, kullanıcı olarak yine bir tek ben varım fakat aşağıdaki ekran görüntüsünü elde ediyorum.

Google Analytics Başarısız Örnekler

Görüldüğü gibi hatalı bir kurulumda elde edilen sonuç yukarıdaki gibi başarısız oluyor. Aslında aynı kullanıcı birden fazla kullanıcıymış gibi gösteriliyor ve özellikle de bu direct trafiği kötü anlamda etkiliyor.

Hatalı Google Analytics Kurulumu Olan Websiteleri Hangileri?

Aslında AMP destekli sayfaları olan Türkiye’nin birçok büyük haber sitesi ne yazık ki bu kurulumu doğru yapamamış görünüyor. Bu durum büyük hacimli sitelerde çok fark edilemeyebiliyor ama günün sonunda eğer raporlamalarını Google Analytics verileri üzerinden yapıyorlarsa ne yazık ki AMP geçişi yaptıklarından beri hatalı raporlara bakıyorlar. Örnek verebileceğim bazı siteler şunlar:

1- hurriyet.com.tr

hurriyet.com.tr Google Analytics

2- haberturk.com

haberturk.com.tr Google Analytics

3- sabah.com.tr

sabah.com.tr Google Analytics

4- evrensel.net

evrensel.net ekibi doğru ölçüm için gerekli güncellemeyi yaptı.

evrensel.net Google Analytics

5- cnnturk.com

cnnturk.com Google Analytics

6- haberler.com

haberler.com Google Analytics

7- onedio.com

onedio.com Google Analytics

AMP destekli sayfaları olan websitelerinin Google Analytics kurulumları konusunda oldukça kapsamlı bir rehber hazırladım. Bu rehber ile siz de doğru kurulumu yapabilir, ölçümlerinizde hatasız noktaya gelebilirsiniz. Yukarıda bahsettiğim gibi, bu kurulumu doğru yapmamanız durumunda kullanıcı, oturum, hemen çıkma oranı, sayfa/oturum ve oturum ile ilgili tüm metriklerde hatalı analizler yapmak durumunda kalacaksınız.

Yukarıdaki yönlendirmelerim haricinde ayrıca Google Analytics’in bu konudaki yardım sayfasını da incelemenizi öneririm.